Historia szkoły szybowcowej w Tęgoborzu.

  • Początki działalności i okres przedwojenny
  • Okres wojny
  • Okres powojenny 1945 - 1951

  • Galeria


    Po zakończeniu wojny,w 1946 r. grupa zapaleńców w osobach: Adama Bajdo, Zdzisława Hełczyńskiego, Wojciecha Koszkula, Leopolda Kwiatkowskiego i Jana Lupy, rozpoczęła pracę nad odbudową szkoły. Powstająca od podstaw szkoła dysponowała na początku jedynie 6,33 ha własnego gruntu i musiała pokonać wiele trudności przy pertraktacjach o dzierżawę terenów szybowcowych. przystępuje do działania. Na ogólnopolskiej Konferencji Lotniczo-Szybowcowej w Jeżowie Sudeckim w której uczestniczył L. Kwiatkowski uznano, że Szkoła Szybowcowa w Tęgoborzu ze względu na dobre wyniki i warunki terenowe winna być odbudowana. W czerwcu 1946 r. L. Kwiatkowski zostaje przyjęty przez Dyrektora Departamentu Lotnictwa Cywilnego inż. Madejczyka, który podjął wówczas decyzję o odbudowie Szkoły w Tęgoborzu i przydzielił na wstępne prace kredyt w wysokości 400 tyś. zł. W dniu 7 lipca 1946 r. przywieziono do Tęgoborza 9 szt nowych szybowców Jeżyk z przyrządami. Był to poważny kapitał dla odbudowującej się szkoły. Jesienią tegoż roku przywieziono ze Szczecina 4 kompletne szybowce SG-38 oraz części zapasowe do nich.W dniach od 29.03 10.04 1947 r odbył się obóz szybowcowy zorganizowany przez Aeroklub Krakowski. W obozie wzięli udział m.in. Andrzej Abłamowicz, Adam Bułat, Lesław Grubski, Maciej Michalski, Waldemar Pabian, Mieczysław Pląder, Józef Szypuła. 23.04.1947 w Tęgoborzu została zdobyta pierwsza srebrna odznaka szybowcowa przez pilota wyszkolonego po wojnie, był nim Józef Szypuła. W czerwcu 1947 r. przywieziono 2 nowe szybowce Jeżyk. W lipcu tegoż roku otrzymano 2 szybowce typu Salamandra, a w sierpniu 1948 kolejne 3 nowe Salamandry. Na koniec 1948 r szkoła posiadała już 27 szybowców. W okresie od 1947r do końca 1948 r szkoliło się i trenowało w szkole 205 osób. Pomieszczenia dla latających znajdowały się: w baraku dla 20 osób, w namiotach- dla 16 osób, w stodole dla 10 osób. W chwilach wolnych od lotów prowadzono wykłady teoretyczne. Zimą 1948 roku szkoła zorganizowała przy współudziale Powiatowego Obwodu Ligi Lotniczej szybowcowy kurs teoretyczny. W 1948 roku szkołę przejęła Powszechna Organizacja ?Służba Polsce. Komendantem szkoły był por. Wapniarski, a szefem wyszkolenia instruktor Leopold Kwiatkowski. W Tęgoborzu rozpoczynało lub kontynuowało swoją lotniczą przygodę wielu znanych pilotów i ludzi zasłużonych dla lotnictwa: Andrzej Glass, Jerzy Adamek, Sławomir Makaruk, Janusz Grabiański, Jerzy Popiel, Jerzy Wojnar, Stanisław Wielgus, Schiele Kazimierz, Janusz Morawski, Julian Bojanowski Do najpracowitszych ludzi szkoły należał kierownik warsztatu szybowcowego Wojciech Koszkul. Swym doświadczeniem i sumiennością położył duże zasługi przy budowie szkoły. Dwa lata później, gdy ludzie szkoły przebrnęli przez największe trudności i kiedy szkoła zaczęła wkraczać na drogę pięknego rozwoju, wtedy władze przełożone zaczęły stopniowo zwalniać instruktorów. W listopadzie 1950 r przeprowadzono ostatnie loty. Dnia 15 listopada 1950 r. Leopold Kwiatkowski otrzymał wypowiedzenie pracy. Był to dzień jego imienin. Musiał odejść z lotnictwa i rozpocząć pracę w kamieniołomach. Tymczasem szkołę stopniowo zamykano i wywożono sprzęt. W rok później nie było już żadnego szybowca. Likwidatorem Szkoły był znany wszystkim płk Janusz Przymanowski.

    Do dnia 1 grudnia 1948 wykonano:
  • barak drewniany na warsztat
  • pomieszczenie dla uczniów i kancelarię
  • hangar konstrukcji drewnianej dla 6 szybowców
  • niwelację lądowiska i tras wyciągu
  • mostek na potoku Świdnik
  • garaż drewniany
  • rozpoczęto budowę szosy na szybowisko
  • linię telefoniczną długości 2200 m

    Szkolenie prowadzili instruktorzy:
  • Leopold Kwiatkowski
  • Jan Lupa
  • Edward Działowski
  • Augustyn Połomski

    Do momentu zamknięcia szkoły w 1951 r.:
  • wyszkolono pilotów: 394
  • wykonano lotów: 6385
  • wylatano godzin: 1188
  • wykonano lotów o dł. ponad 5 godz.: 16
  • uzyskano przewyższeń ponad 2000 m: 37
  • uzyskano 1 srebrną odznakę szybowcową
  • najdłuższy lot wyniósł: 7 godz 28 min
  • największe uzyskane przewyższenie: 3150 m
  • najdłuższy lot nocny wyniósł: 5 godz. 5 min
  • największe przewyższenie nocne: 1100 m

    Do czasu likwidacji Szkoły zdążono jeszcze postawić hangar konstrukcji metalowej, który obecnie znajduje się na lotnisku w Łososinie Dolnej, Wykarczowano las umożliwiając starty ze szczytu w kierunku zachodnim i północnym oraz lądowanie samolotów.

    Szkoła posiadała 30 szybowców:
  • Salamandra -6 szt.
  • SG-38 -8 szt.
  • Jeżyk -12 szt.
  • Olimpia -1 szt.
  • Ważka -1 szt.
  • Żuraw -2 szt.

    Personel Szkoły Szybowcowej stanowili oprócz wymienionych wyżej instruktorów:
  • Jerzy Iszkowski
  • Wojciech Koszkul
  • Mieczysław Iwański
  • Zdzisław Hełczyński
  • Bogusław Czernek
  • Władysław Szewczyk
  • Jan Obrzud
  • Jan Jacak
  • Jan Józefowski
  • Stanisław Burnagiel

    Po odwilży politycznej 1956 r. ci sami ludzie, którzy tworzyli historię Szkoły Szybowcowej, jeszcze raz poderwali się do odbudowy Sądeckiego lotnictwa zakładając Aeroklub Podhalański. Dnia 19.05.1957 r. nastąpiło otwarcie sezonu lotniczego w Tęgoborzu, połączone z pokazami lotniczymi które oglądało 6000 osób. Szybowce przez kilka lat znów można było zobaczyć na Jodłowcu. Niestety nowe metody szkolenia spowodowały zejście lotnictwa w doliny i przeniesienie lotniska do Kurowa, a następnie do Łososiny Dolnej.

    Opracował: Tomasz Kosecki